موذن های نامی ایرانی: محمد آقاتی

محمد آقاتی، در سال 1304ش در روستای کاهو از توابع گلمکان شهرستان چناران دیده به جهان گشود. وی در خانواده ای به دنیا آمد که دوستدار اهل بیت و ائمه ی اطهار و قرآن کریم بودند به همین مناسبت محمد نیز از کودکی به قرآن و اهل بیت عشق می ورزید.در سن شانزده سالگی به قصد تحصیل علوم دینی یادگیری مناجات در مدرسه نواب واقع در جوار حرم مطهر حضرت رضا (ع) ،به مشهد مقدس هجرت کردو در محله نوغان، درمنزل برادرش آقاعلی متوطن گردید . زمانی که طلبه بود در ماه مبارک رمضان به خانه پدری اش در روستای کاهوبرای دیداروالدین وکارکشاورزی می آمد ، در پشت بام حسینیه آنجا مناجات و دعا می خواند و اذان می گفت .اوبرای فراگیری نوای اذان استادی نداشت وصدایش خدادادی بود.

در یکی از شبهای سال1320ش که محمدآقاتی بربالای پشت بام حسینیه بود،طاهری تولیت مسجد گوهرشاد نیزدراین روستاحضورداشت،باشنیدن لحن خوش وشیوای اذان ومناجات محمدآقاتی،به اوپیغام می دهد که به شیخ بگوئید فردابه مسجد گوهرشاد بیاید.اینگونه دست تقدیررقم خورد تا او درمسجد جامع گوهرشاد به سمت موذن اوقات نمازصبح ،ظهرومغرب را اذان بگوید. همچنین درشبهای جمعه درفضای ملکوتی مسجد جامع شب خوانی می کرد واین درحالی بودکه هنوزمسجدگوهرشاد بلندگو نداشت وتنها صوت وتلاوت روحانی اذان شیخ محمدآقاتی بود که ازبالای گلدسته­های مسجدگوهرشاد درحرم مطهر امام هشتم(ع) طنین اندازمی­گردید.

آقاتی هفت سال بعد درسال1327 شمسی به تهران رفت وزمانی که ناظم زاده متولی مسجدامام(ره)بود،موذن آن مکان معنوی شد.درهمان سال اولین اذان معروف خودرادرسه نوبت دررادیوتهران ضبط ولحن خوش اذان را با صدایی ماندگار ثبت نمود. وی در سال 1372 شمسی دار فانی را وداع گفتند

اذان معروف وملکوتی ایشان ازنظردستگاههای موسیقی با استادی ومهارت خاص درمایه ای از«دستگاه شور» به نام بیات ترک اجراگردیده است و آوازبیات ترک یکی ازملحقات شورمی­باشد. این دستگاه، قالب مناسبی برای مناجات خوانی،مناقب خوانی،اذکاروادعیه عرفانی می­باشد که مرحوم آقاتی با شناخت کامل ازقابلیتهای این دستگاه برای اولین بار اذان رادراین دستگاه خوانده است. یکی ازمهمترین ویزگی­های منحصربفرد اذان مرحوم آقاتی فرود آمدن صدای خود درانتهای اذان دردرآمد شورمی باشد. به نحوی که ایشان لااله الا الله انتهای اذان رادرمرتبه دوم درقالب درآمد شوربه پایان می­رساند. یعنی اگرشروع ومتن اذان دربیات ترک اجراء گردیده، صدای خود را درانتها به خواستگاه اولیه می­رساند واذان را درهمان درآمد شور خاتمه می دهد.

با توجه به غنای موسیقیایی و معنوی اذان «محمد آقاتی» و برای نگهداری از اذان قدیمی وی، این اثر در 29 شهریور 1390 به شماره 197 در فهرست میراث معنوی ایران ثبت شد و در گروه سنت‌ها و نمودهای شفاهی در شاخه موسیقی قرار گرفت.

همچنین در مراسم اختتامیه ششمین همایش علمی-پژوهشی جاده ولایت که 15 مهر 1390 در جهاد دانشگاهی مشهد برگزار شد، از اذان مرحوم آقاتی به عنوان دومین اذان ثبت ملی شده در کشور پرده‌برداری شد.

برگرفته از سایت