محاسبه اوقات شرعی به روش استاندارد

روش استاندارد برای محاسبه و استخراج اوقات شرعی در تمام نقاط جهان به کار می‌رود. این روش قابلیت محاسبه اوقات شرعی برای مختصات جغرافیایی با طول و عرض مثبت یا منفی را دارد. نرم‌افزار دستگاه اذان‌گو نیز از روش استاندارد محاسبه اوقات شرعی پشتیبانی می‌کند. گزینه استاندارد در صفحه تنظیمات روش محاسبه برای این منظور می‌باشد.

جدول 46- لیست گزینه‌های صفحه تنظیمات استاندارد

گزینه	عملکرد
	انتخاب روش استاندارد برای محاسبه اوقات شرعی با کلیدبر روی این گزینه پیغام آیا مطمئنید؟ نمایش داده می‌شود. با کلیدانجام عملیات را تایید کنید. متد ژئوفیزیک استاندارد در گزینه بعد به صورت پیش‌فرض انتخاب می‌‌گردد.
	انتخاب یکی از متد‌های شناخته شده جهانی به عنوان مبنای محاسبه با کلیدیابر روی این گزینه  پیغام آیا مطمئنید؟ نمایش داده می‌شود. با کلیدادامه عملیات را تایید کنید. با کلیدومتد مورد نظر را که نام سازمان یا مرکز اسلامی پیشنهاد دهنده متد است را انتخاب نمائید. تغییر این گزینه مقادیر کلیه گزینه‌های بعدی را مقداردهی خواهد کرد. گزینه‌های تنظیمات متد که در زیر این گزینه نمایش داده می‌شود به جز متد سفارشی غیر قابل تغییر هستند، در واقع متد سفارشی نیاز به تعیین زوایا از طرف کاربر دارد.
	نمایش زاویه فجر مربوط به متد انتخاب شده و تنظیم زاویه جدید در متد سفارشی فقط در صورتی که گزینه متد در حالت سفارشی انتخاب شده باشد می‌توانید با کلیدهایوعدد مورد نظر را تنظیم نمایید.
	نمایش و تعیین واحد مقدار نشان داده شده در گزینه مغرب (بر‌حسب زاویه یا دقیقه) فقط در صورتی که گزینه متد در حالت سفارشی انتخاب شده باشد می‌توانید با کلیدهایومقیاس زاویه یا دقیقه را برای گزینه مغرب (گزینه بعدی) تعیین نمایید.
	نمایش زاویه مغرب مربوط به متد انتخاب شده و تنظیم زاویه جدید در متد سفارشی فقط در صورتی که گزینه متد در حالت سفارشی انتخاب شده باشد می‌توانید با کلیدهایوعدد مورد نظر را تنظیم نمایید.
	نمایش و تعیین واحد مقدار نشان داده شده در گزینه عشا (  بر‌حسب زاویه یا دقیقه) فقط در صورتی که گزینه متد در حالت سفارشی انتخاب شده باشد می‌توانید با کلیدهایومقیاس زاویه یا دقیقه را برای گزینه عشا (گزینه بعدی) تعیین نمایید.
	نمایش زاویه عشا مربوط به متد انتخاب شده و تنظیم زاویه جدید در متد سفارشی فقط در صورتی که گزینه متد در حالت سفارشی انتخاب شده باشد می‌توانید با کلیدهایوزاویه مورد نظر را تنظیم نمایید.
	تعیین روش محاسبه زمان فجر و عشا در مناطقی با عرض جغرافیایی بسیار بالا‌ با کلیدوارد صفحه تنظیمات تصحیح فجرشوید. به جدول شماره 48 مراجعه نمایید.
	انتخاب روش محاسبه نیمه‌شب شرعی با کلیدوارد صفحه تنظیمات محاسبه نیمه‌شب شوید. به جدول شماره 49 مراجعه نمایید.

انتخاب متد‌های شناخته شده جهانی به عنوان مبنای محاسبه اوقات شرعی

نظرات مختلفی در مورد اینکه برای محاسبه وقت شرعی فجر ، مغرب  و عشا از چه زاویه‌‌ای استفاده شود وجود دارد. این تفاوت در انتخاب زاویه خورشید، دلیل مغایرت اوقات شرعی ارائه شده توسط مراکز و موسسات مختلف می‌باشد. برخی از این موسسات در سرتاسر جهان شناخته شده و معتبر هستند و مسلمانان اوقات شرعی ارائه شده توسط این مراکز را مبنای انجام فرائض دینی خود قرار می‌دهند. در نرم‌افزار دستگاه اذانگو‌ نیز زوایای مربوط به معتبرترین مراکز ارائه دهنده اوقات شرعی تحت عنوان متد‌های محاسبه اوقات شرعی تعریف شده است. کاربر می‌تواند با توجه به نیاز خود یکی از این متد‌‌ها را مبنای محاسبه اوقات شرعی توسط دستگاه قرار دهد.

گزینه متد در صفحه تنظیمات استاندارد برای انتخاب متد محاسبه اوقات شرعی در نظر گرفته شده است.

جدول 47 - لیست متد‌های استاندارد موجود در گزینه متد

متد	موسسه	زاویه فجر	زاویه مغرب	زاویه عشا
	موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران	17.7	4.5	14
	موسسه پژوهشی لواء قم	16	4	14
	دانشگاه کراچی پاکستان	18	0.0 برابر با غروب	18
	جامعه مسلمانان شمال آمریکا	15		15
	اتحادیه جهانی مسلمانان	18		17.8
	دانشگاه ام‌القرای مکه	18.5		90 دقیقه بعد از مغرب (در ماه رمضان 120 دقیقه بعد از مغرب)
	اداره کل نقشه برداری مصر	19.5		19.5
	متد  کاربر	قابل تنطیم توسط کاربر

محاسبه اوقات شرعی بر اساس زوایای مورد نظر کاربر

ممکن است هیچ یک از متد‌های استاندارد موجود در لیست گزینه متد مورد تایید کاربر نباشد و یا یک یا چند مورد از اوقات شرعی محاسبه شده بر مبنای این متد‌ها با  اوقات شرعی مورد نظر کاربر مطابقت نداشته باشد. در این صورت کاربر می‌تواند هر کدام از زوایای فجر ، مغرب و عشا را مطابق با مرجع مورد نظر به صورت دستی در دستگاه اذان‌گو تنظیم نماید. این قابلیت، امکان محاسبه اوقات شرعی در تمام نقاط جهان و منطبق با مراجع و نظرات مختلف را برای دستگاه اذان‌گو ایجاد می‌کند.

متد سفارشی در لیست گزینه‌ متد ، برای این منظور در نظر گرفته شده است. با انتخاب این گزینه‌، مقادیر مربوط به تمام زوایا قابل تنظیم توسط کاربر می‌باشد.

تعیین روش محاسبه وقت شرعی عصر

با در نظر گرفتن مذاهب اربعه اهل سنت، برای محاسبه زمان عصر دو روش وجود دارد. مذاهب شافعی، حنبلی و مالکی وقت عصر شرعی را زمانی می‌دانند که طول سایه یک شیء برابر با طول خود شیء باشد.

در مذهب حنفی زمان شروع عصر شرعی هنگامی است که طول سایه یک شیء ، دو برابر طول خود شیء باشد.

با انتخاب مذهب مورد نظر در گزینه انتخاب مذهب توسط کاربر، روش محاسبه عصر به صورت خودکار مطابق با مذهب انتخاب شده تنظیم می‌شود و امکان تنظیم به صورت دستی وجود ندارد.

 روش محاسبه زمان فجر و عشا در مناطقی با عرض جغرافیایی بالا‌تر

در مکان‌هایی با عرض جغرافیایی بالا‌تر، در برخی از ماه‌های سال طول شب و روز متعادل نیست . در این دوره‌های غیر عادی، تعیین زمان فجر و عشا با استفاده از فرمول‌های معمول امکان پذیر نیست. برای رفع این مشکل‌، راه‌حل‌های مختلفی ارائه شده است. گزینه تصحیح فجر در صفحه تنظیمات استاندارد، برای انتخاب روش مناسب محاسبه در این مناطق در نظر گرفته شده است. کاربر می‌تواند یکی از این گزینه‌ها را به عنوان روش محاسبه زمان عصر و عشا انتخاب نماید.

جدول 48 - لیست گزینه‌های تنظیمات تصحیح فجر

گزینه	عملکرد
	استفاده از روش معمول برای محاسبه زمان فجر و عشا با کلیدبر روی این گزینه فعال می‌شود.
	انتخاب روش نیمه‌شب برای محاسبه زمان فجر و عشا با کلیدبر روی این گزینه فعال می‌شود.
	انتخاب روش یک‌هفتم از شب برای محاسبه زمان فجر و عشا با کلیدبر روی این گزینه فعال می‌شود.
	انتخاب روش زاویه‌ای برای محاسبه زمان فجر و عشا با کلیدبر روی این گزینه فعال می‌شود.

روش نیمه شب

در این روش فاصله زمانی از غروب تا طلوع خورشید به دو نیمه تقسیم می شود. نیمه اول شب و نیمه دیگر شروع روز در نظر گرفته می‌شود. در دوره‌های غیر‌طبیعی زمان فجر و عشا در اواسط شب قرار دارند.

برای انتخاب این روش، به عنوان روش محاسبه زمان شرعی فجر و عشا، در صفحه تنظیمات تصحیح فجر گزینه نیمه‌شب را فعال کنید.

 روش یک هفتم شب

در این روش فاصله بین غروب تا طلوع خورشید به هفت قسمت تقسیم می‌شود. زمان عشا بعد از اولین قسمت شروع می‌شود. و شروع زمان فجر در ابتدای قسمت هفتم در نظر گرفته می‌شود.

برای انتخاب این روش، به عنوان روش محاسبه زمان شرعی فجر و عشا، در صفحه تنظیمات تصحیح فجر گزینه یک‌‌هفتم را فعال کنید.

روش زاویه‌ای

این روش یک راه‌حل واسطه است که اخیرا توسط برخی از محاسبه‌گر‌های اوقات شرعی استفاده می‌شود. اگر α زاویه عشا باشد و t = α / 60 باشد. فاصله بین غروب تا  طلوع خورشید به قسمت‌های t قسیم می‌شود. وقت شرعی عشا بعد از اولین قسمت شروع می‌شود.

به عنوان مثال، اگر زاویه عشا 15 باشد‌، وقت شرعی عشا در پایان اولین قسمت از ( (15/60) شب) شروع می‌شود. زمان فجر نیز به همین ترتیب محاسبه می‌شود. در صورتی که مغرب با غروب برابر نباشد، می‌توانیم قوانین فوق را نیز در مورد مغرب اعمال کنیم تا مطمئن شویم که مغرب همیشه در بین غروب خورشید و عشا قرار می‌گیرد.

برای انتخاب این روش،  به عنوان روش محاسبه زمان شرعی فجر و عشا ، در صفحه تنظیمات تصحیح فجر گزینه زاویه‌ای را فعال کنید.

محاسبه نیمه‌شب شرعی

 بعضی از مراجع‌، نیمه‌شب شرعی را زمان وسط بین غروب خورشید تا اذان صبح روز بعد ( فجر) می‌دانند. برخی دیگر زمان وسط مابین غروب تا طلوع آفتاب را به عنوان نیمه‌شب شرعی در نظر می‌گیرند.

دستگاه اذان‌گو امکان انتخاب هر یک از روش‌های فوق را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. گزینه محاسبه نیمه‌‌شب در صفحه تنظیمات استاندارد برای این منظور در نظر گرفته شده است.

جدول 49 - لیست گزینه‌های محاسبه نیمه‌شب

گزینه	عملکرد
	زمان وسط بین غروب تا فجر( اذان صبح ) به عنوان زمان نیمه‌شب شرعی انتخاب می‌شود  با کلیدبر روی این گزینه فعال می‌شود.
	زمان وسط بین غروب تا طلوع آفتاب به عنوان زمان نیمه‌شب شرعی انتخاب می‌شود با کلیدبر روی این گزینه فعال می‌شود

تاییدیه صحت محاسبات اوقات شرعی

صحت محاسبات سیستم محاسبه‌گر جهانی اوقات شرعی که در دستگاه اذان‌گو و دیگر سیستم های مرتبط با اوقات شرعی این شرکت به کار رفته است، از طرف موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران به عنوان مرجع رسمی تقویم و اوقات شرعی در کشور مورد تایید قرار گرفته است.