نماز و حضور قلب
فواید نماز:
نماز معراج مؤمن است و انسان را از فحشا و منکر بازمی دارد و اگر نماز پذیرفته شود، باقی اعمال نیز پذیرفته می شود. ولی آن نمازی آثار و برکات خود را دارد که با توجه و حضور قلب خوانده شود.
حضور قلب و صحت نماز:
نماز دو قسمت دارد:
1. صحت
2. قبولی
اگر ارکان نماز درست باشد،لباس و مکان نمازگزار غصبی نباشد و.. نماز صحیح است ،حتی اگر حضور قلب نداشته باشیم، ولی با حضور قلب نماز مطلوب تر خواهد بود.
حضور قلب در نماز:
بدون تردید نماز مراتب دارد. نماز امیرالمؤمنین علیه السلام ، نماز امام حسین علیه السلام در شب عاشورا و غیر از آن ،نماز سیدالساجدین علیه السلام،نمونه نمازهایی هستند که با نمازهای دیگران فرق بسیاری دارد. برای نمونه یک وقتی سیدالساجدین علیه السلام مشغول نماز بودند و خانه آتش گرفته بود و ایشان متوجه نشده بودند و اهل خانه آتش را خاموش کردند ،پس از نماز از ایشان پرسیدند شما متوجه آتش و سر و صدا نشدید و ایشان پاسخ دادند که نار دیگری مرا از این نار بازداشته بود...
نماز امیرالمومنین علیه السلام و انفاق او هنگام نماز:
مقایسه حضور قلب ما و ائمه اطهار علیه السلام در نماز:
حضور قلب کامل و سختی آن:
حضور قلب در نماز آنقدر کار مشکلی است که یک زمانی پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بین اصحاب بزرگ مانند سلمان و امیرالمومنین علیه السلام و ... مسابقه گذاشتند و فرمودند هرکس دو رکعت نماز با حضور قلب بخواند من شتری به او جایزه می دهم و آمده است کسی جز امیرالمومنین علیه السلام موفق به اینکار نشد.
روشهای ایجاد حضور قلب در نماز:
1. آرام آرام و مرحله به مرحله با تمرین و ممارست اینکار را انجام دهیم.
برای حضور قلب در نماز به صورت جزیی وارد شویم و تمرین کنیم مثلاً ابتدا در رکوع حضور قلب داشته باشیم و بعد در سجده ها و ...
2. تمرکز
اگر راننده ای که بر اثر خوردن چای یا زنگ خوردن موبایل برای لحظه ای حواسش از جاده پرت شود، با نگاه به جاده تمرکز خود را بازمی یابد. پس اگر سر نماز حواسمان پرت شد دوباره به نماز برگردیم .
3. مراقبت و دقت در نماز
نماز برایمان عادت نشود و از آن مراقبت کنیم.به عبارت علامه طباطبایی برای حضور در نماز مراقبت در نماز لازم است. یعنی مانند ماشینی که روشن شده و در سرازیری رها شده نباشیم.
4. دقت در معانی برای فرض اگر بدانیم" ایاک النعبد "یعنی چه؟این خود اثر دارد.
5. یاد معاد کنیم و بفهمیم که نماز ما در قیامت چه اثری دارد.
6. تصور کنیم آخرین نمازمان را میخوانیم در این صورت حواسمان جمعتر خواهد شد کما اینکه اینگونه باشد.
7. فراغت در قلب
امام رضوان الله علیه در کتاب چهل حدیث خود فرموده اند:برای حضور در نماز،فراغت قلب داشته باشید. یعنی برای نماز وقت بگذارید و خود را از مشغله های ذهنی آزاد کنید.اگر نماز را آخر وقت بخوانیم و عجله هم داشته باشیم مسلماً حضور قلبی ایجاد نخواهد شد. اما اگر اول اذان زمانی را برای نماز تعطیل کنیم و سر وصدایی و رفت و آمدی هم نباشد،تمرکز بیشتر شده و خود به خود حضور قلب بیشتر می شود.
نکات موثر در داشتن حضور قلب:
نماز معراج مومن است. نماز خود عروج نیست وسیله است برای عروج و معراج یعنی وسیله عروج و تعالی. کدام هواپیما بدون آمادگی از روی باند بلند می شود؟ اول موتور روشن میشود،اعلام میکند که میخواهد پرواز کند،سرعت میگیرد و از زمین کنده میشود. نماز نیز اینگونه است.باور کنیم که با خالق هستی صحبت میکنیم. بعد از خواندن حمد و سوره بدانید مقابل کسی خم می شویم که همه چیز از اوست......نکاتی که در حضور قلب تاثیر دارد، مقدمات و موخرات است. مثلاً وضو را شاداب انجام دهیم و هنگام وضو سوره قدر را بخوانیم و دعا کنیم.سجاده پهن کنیم ،اذان و اقامه بگوییم،ذکر "استغفرالله ربی و اتوب الیه "را بگوییم". همه اینها باعث میشود حس نماز و آمادگی برای ادای نماز ایجاد شود.
التماس دعا